Yıllardır Türkiye ile Amerika ortasındaki münasebetlerin berbat olmasında rol oynayan faktörlerden biri olan Halkbank davasında yeni bir gelişme yaşandı. Halkbank’ın Anayasa mahkemesine yaptığı itirazın reddedilmesi, Başsavcı Elizabeth Prelogar tarafından istendi. New York Güney Bölge Mahkemesi asıl kararı verecek. Bununla birlikte davanın sonuçlanmasının en az 1 ile 1 buçuk yıl sürmesi bekleniyor.
15 Ekim 2019’da New York Güney Bölgesi Başsavcısı Geoffrey Berman tarafından açıklanan iddianamede Halkbank’a altı farklı suçlama yöneltilmişti. İddianamede Halkbank’ın İran’a yönelik Amerikan yaptırımlarını ihlal etmesinden ötürü ABD kurumlarını dolandırmak emeliyle komplo, Milletlerarası Acil Ekonomik Güç Yasası’nı ihlal etmek hedefiyle komplo, Amerikan bankalarını dolandırmak, Amerikan bankacılık ve finans sistemini dolandırmak hedefiyle komplo, kara para aklamak ve kara para aklamak hedefiyle komplo hatalarını işlediği argüman edilmişti.
Halkbank aleyhinde 15 Ekim 2019 tarihinde açıklanan 45 sayfalık iddianamede, Halkbank idaresinin Türk hükümetinin üst seviye yetkilileri tarafından desteklendiği ve korunduğu da sav edilmişti.
İddianamede, Halkbank’ın 2012 ve 2016 yılları ortasında İran’ın memleketler arası piyasalarda petrol ve doğal gaz satışından elde ettiği gelirin ülkeye girmesinde yardımcı olduğu, İran’ın petrol ve doğal gaz satışından elde ettiği geliri harcamasına imkan veren bir sistemin, paravan şirketler ağını kullanarak uygulanmasına yardım ettiği sav edilmişti.
YAPILAN TOPLAM PARA TRANSFERİ 20 MİLYAR DOLAR
Tüm bu suçlamaların, ABD’nin İran’a karşı yaptırımlarının ihlali olduğu, Halkbank’ın yaptığı transferlerin fiyatının yaklaşık 20 milyar doları bulduğu öne sürülmüştü.
New York Güney Bölgesi Federal Mahkemesi’nde devam eden ön duruşmalara katılmayan Halkbank, hakim Berman’ı kızdırmıştı. Halkbank’a ikinci defa ön duruşmaya katılma daveti yaptığını kaydeden hakim Richard Berman, ön duruşmalara katılmayan Halkbank için bu durumun kasıtlı olduğu ve itaatsizlik olduğu kararına varıp diğer yaptırımlar uygulayabileceğini belirtmişti.
Savcılık, Halkbank’ın New York’taki davayı reddetmesi halinde, birinci haftanın sonunda 7 milyon dolar, ikinci haftanın sonunda 21 milyon dolar, sekizinci haftanın sonunda 1 milyar 800 milyon dolar meblağında para cezasıyla karşı karşıya kalabileceğini sav etti.
3 MAYIS’A ERTELENMİŞTİ
Halkbank, bu şok yaptırım riski karşısında New York’taki duruşmalara avukat atadı. Halkbank, 2 Mart 2020 tarihinde birinci defa resmi olarak bir orta duruşmaya avukatları aracılığıyla katıldı. Hakkındaki altı farklı suçlamayı da kabul etmedi.
Hakim Berman, 2 Temmuz 2020 tarihinde aldığı kararla Halkbank davası heyet seçiminin 23 Şubat 2021 tarihinde yapılmasına, heyetli seri duruşmaların da 1 Mart 2021 tarihinde başlamasına hükmetti lakin daha sonra seri duruşmaların başlangıç tarihini daha sonra 3 Mayıs’a ertelediğini açıklamıştı.
2021 yılı başladığında ABD’de Halkbank aleyhine açılmış iki farklı dava sürüyordu. Halkbank aleyhine 15 Ekim 2019 tarihinde, New York Güney Bölgesi Başsavcılığı tarafından, kara para aklama temelli altı suçlamada açılan dava, daha sonra İstek Sarraf davasıyla birleştirilmişti.
YİNE TEMYİZ BAŞVURUSU TEKRAR RET
2021 yılının kasım ayına gelindiğinde daha evvel ABD’de yargılanamayacağı teziyle, İkinci Bölge İstinaf Mahkemesi’ne bir alt mahkemenin kararını temyiz için başvuran ve temyiz talebi reddedilen Halkbank, mahkemeye yaptığı yeni bir müracaatta daha bulunmuştu. Bununla birlikte ABD’de devam eden İstek Sarraf davasında sanık olarak yargılanan Halkbank’ın, istinaf mahkemesine ikinci defa yaptığı temyiz başvurusu da reddedilmişti.
Halkbank davasının 2022 yılında yine bir alt mahkeme olan New York Güney Bölgesi Federal Mahekemesi’nde devam eden dava sürecinde, Halkbank’ın yaptığı temyiz başvurusu bugün yeniden reddedildi.
