Kadıköy’de Tuğlacıbaşı Mahallesi’nde bulunan eski meteoroloji yerinden kalan son kamusal sosyokültürel alan, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından özel ve ticari kullanıma açılmak istenmişti. İBB, sosyal-kültürel tesis işlevli 421 ada 286 parselin kamu kullanımının sonlandırması ve belirli bir toplumsal kısmın kullanımına hizmet edecek halde ticari kullanıma açıldığını münasebet göstererek plan değişikliğini yargıya taşıdı. İstanbul 13. Yönetim Mahkemesi, 30 Haziran’da İBB İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı’nı haklı bularak, hukuka ve mevzuata uygunluk bulunmadığından plan değişikliğinin iptaline karar verdi.
İBB Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Buğra Gökçe, yaşanan süreci ANKA Haber Ajansı’na anlattı:
“30 YILDIR İÇİNDE BULUNDUĞU EKONOMİK SİYASETLER YA DA KENTLEŞME ALANINA BAKIŞTAN KAYNAKLI BİR TEMEL SORUN VAR: Şöyle artık tabi temelinde bir noktayı koruduk fakat koruyamadığımız kıymetli bir nokta var. Oradan başlamak lazım. Burası Meteoroloji Bölge Müdürlüğü’nün İstanbul’daki hizmet alanı. Kadıköy Göztepe’de, Tuğlacıbaşı Mahallesi denilen yerde bir hizmet alanı tasarlanmış ve burası esasen daha evvel var. Lakin daha sonra hani ülkenin son 30 yıldır tahminen içinde bulunduğu ekonomik siyasetler ya da kentleşme alanına bakıştan kaynaklı bir temel sorun var. Burayı özelleştiriyor devlet. Türkiye Cumhuriyeti Devleti, bu meteoroloji bölge müdürlüğü alanını özelleştiriyor ve tweetimin altında da söylediğim üzere dört tane 49 katlı kule yapılıyor buraya. Buraya yaklaşık 3 bin 500- 4 bin kişilik tahminen 5 bin şahsa varan bir nüfus ek ediliyor. Meğer İmar Kanunu’muz bir bölgede burası daha evvel bu türlü bir nüfusun yaşadığı bir alan değil, açık, geniş, entansif kullanım alanı, kamusal hizmet alanı. Bunun yerine konut alanı yapıyorsunuz. Bir nüfus ataması yapıyorsunuz lakin bu nüfus atamasının kanunun tanım ettiği, yeşil alanlarını, toplumsal tesis alanlarını, itfaiye, pazar yeri, otopark üzere alanlarını tasarlamıyorsunuz. Üstüne üstlük bunu uygulamaktan da ülkemizde Etraf Şehircilik Bakanlığı sorumlu. Bu bölge satılıyor bir özelleştirme sonucunda bir firma tarafından da dört tane yüksek kulelerin yapıldığı bir konut alanına dönüştürülüyor.
METEOROLOJİ BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ BÖLGEDEKİ BELEDİYELERE BAŞVURUP HİZMET ALANIMIZ KALMADI DİYE TALEPTE BULUNUYOR: Bunun yanında da meteorolojinin mimar planı sırasında ayrılmış bir kamusal hizmet alanı var. Yani burası temelinde biz ön planlarda daha evvel 35’ti artık 45’e kadar yükselmiş bir düzenleme iştirak hissesi var. O hisse kapsamında kamuya bırakılmış bir alan, toplumsal tesis. Sonra bu kamuya, burayı dönüştürmenizin karşılığında bıraktığınız anda tekrar satıyorsunuz. Satılan alan burası, ikinci defa satılan alan burası. Ve buradaki toplumsal tesisi özel toplumsal tesis alanı olarak tekrar o bölgenin yatırımcısı tarafından birtakım ticari faaliyetlere mevzu olsun diye değerlendiriyorsunuz. Daha bir garip durum var. Meteoroloji Bölge Müdürlüğü bu alan elden çıktıktan, satıldıktan sonra bir hizmet alanı bulamadığı için bölgedeki belediyelere başvurup ‘Göztepe’deki Özgürlük Parkı içerisinde bize yer verin, hizmet alanımız kalmadı’ diye talepte bulunuyor. Yani bu kadar kentsel gereksinimleri, kamusal gereksinimleri göz önünde bulundurmadan bir planlama ve büsbütün rant gözü açık bir planlama süreci işletilirse olacağı bu. Alışılmış ki sonra Meteoroloji’ye yer bulamazsınız. O da parktan küçültmek ister. Toplumsal tesisi de satarsanız ne olur? Bu bölgede gereksinim duyacak bir sinema salonu, tiyatro salonu, bir evlendirme dairesi veya bir işte toplumsal tesis, kültür tesisi, bir kafeterya, halkın tümünün kullanımına uygun fiyatla açılabilecek bir alan elden çıkmış olur. Burası da bir küme ya da zümrenin etkin olarak kullanacağı bir ticari faaliyet alanına döner. Bunda bir kamu faydası yok. Bunda halkın muhtaçlıklarını karşılayacak bir temel anlayış farklılığı var. Bir sorun var.
EKREM İMAMOĞLU KAMUSAL ALANLARIN ELDEN ÇIKMASINA KARŞI KARARLI BİR KARŞI DURUŞ SERGİLİYOR: Büyükşehir Belediyemiz, Ekrem Liderimizin vazifeye geldiğinden bu yana buna emsal kamusal alanların elden çıkmasına karşı kararlı bir karşı duruş sergiliyor ve bunların tümünü yargı nezdinde de dava ediyor. Alanlarının kamunun elinde kalmasını, belediyenin malının mülkünün bu emeli dışında değerlendirilmemesini, rant odaklı değil, halk odaklı bir planlama yaklaşımıyla kentsel toprakların değerlendirilmesini hedefliyor. Bu çerçevede yargıda bu yapılan süreçte hukuka uyarlılık bulmamış ve iptal etmiş vaziyette. Biz bundan memnunuz. Nasıl bu alanın elden çıkmasından ve özelleştirme sonucu bir rant bölgesine dönüşüp bölgedeki imar rejimini de bozacak yüksek katlı, devasa olmasından keyifli değilsek yanındaki sosyokültürel tesisi korumuş olmaktan da memnunuz. Natürel bu süreç devam edecek. Bu tahminen de bir hani yalnızca türel süreç olmaktan çıkıp. Bir siyasi gayret alanı olarak görünüyor. Zira kent toprağına nasıl baktığınızla ilgili bir sorun var. Bunun üzere çok sayıda davamız ya da çabamız var.
YEŞİL ALANLARA DOLAR YEŞİLİ İLE BAKMAK YERİNE YEŞİL KİMLİĞİYLE BAKMAK MÜMKÜN: Yeşil alanlara da dolar yeşili bakmak yerine onu yeşil kimliğiyle, beşerden yana, tabiattan yana, halktan yana bakmak mümkün. Bu tip tesis alanlarının bulunduğu yerlere de bulunduğu bölgenin rant bedeliyle bir arada değil, halkın bu bölgedeki gereksinimleriyle paralel düşünmek mümkün. Bu, ülkenin birçok kentinde en yırtıcı formda son 30-40 yıldır bilhassa son 20 yıldır yürüyor. Ülkenin taşı toprağı altın kenti İstanbul. İstanbul’da bu bütün kentlerden çok daha ağır ve acı bir formda yürüyor. Bunun önünde durmak manasında biz de hakikat bir öngörülü bir planlama stratejisiyle türel çabada yürütüyoruz. Yürütmeye de devam edeceğiz. Yani olağanda bu toplumsal kültürel tesis alanı kamu elindeki bu alanın Maliye tarafından, Hazine tarafından hangi kurumun mülküyse bu tesisin yapılması için kullanılması ya da ilgili belediyeye tahsis edilmesi gerekir. Ne yazık ki son periyotta bu işler belediyelerimize bu tip tahsislerin yapılmaması biçiminde ve bu alanların satılması biçiminde yürüyor. Bu alanları tahsis etse belediyeler burada bahsettiğim fonksiyonlarda bir toplumsal kültürel, halkın tümünün kullanabileceği ayrımsız girebileceği birtakım tesisler yapsa o gereksinimleri karşılasa ne hoş olur. Doğrusu da bu olur. Lakin bunu yapmak yerine burayı da ticari fonksiyonlara bahis ettiğinizde bir mühlet sonra bu fonksiyonlar içinde halk diyecek ki ‘Biz bu bölgede oturup kahve içecek yer bulamıyoruz, çocuğumuzun nikahını kıyacak salon bulamıyoruz, düğün yapacak düğün salonu bulamıyoruz. Küçücük de olsa, çocuklarımızın müzik eğitimi alacağı, sanat eğitimi alacağı bir yer olsaydı. Hanımların gidip toplumsal sportif etkinliklerde bulunacağı bir salon olsaydı’ diyecek. Bunları da yapamamış olacaksınız.
ÜÇ LİRAYA SATTIĞI YERİ 13 LİRAYA KAMULAŞTIRMAYA ÇALIŞACAK: Bunları ticari işlere bahis edeceksiniz bu sürdürülemez bir yaklaşım. Sonra ya da tekrar gereksinim olduğunda yer bulmak için kamu ne yapacak? Ya bir diğer park alanını küçültmeye kalkacak ya da bunları kamulaştırmak için daha evvel 3 liraya sattığı yeri 13 liraya kamulaştırmaya çalışacak. Bu sahiden akılla, bilimle ve planlama biliminin prensip ve temelleriyle açıklanabilir bir şey değil. Bu kent topraklarına bakışla halka ve topluma bakışla ilgili bir diğer sorunu da işaret ediyor. Biz bununla liderimizin çizdiği çerçevede İstanbul Büyükşehir Belediyesi olarak kararlılıkla uğraş etmeye ve bu öteki bakış açısının mümkün olduğunu kentin öteki halde de halkın gereksinimleri önceliğiyle değerlendirilebileceğini, yaşanabilecek bir alan olarak tasarlanabileceğini göstermeye devam edeceğiz.”
