İtalya’da seçime yaklaşılırken üç kutup oluştu: Demokratik Parti birinci kutup, sağ partiler ikinci kutup, liberaller Renzi ile Calenda üçüncü kutup. Bir başka kutup ise, sistem aykırısı partiler… İtalyan ana akım medyanın görmezden geldiği bu yeni partilerde Trieste liman personelleri, Montanari üzere ünlü bilim insanları, avukatlar ve hekimler var. Draghi iktidarı, yeni partileri Bizans çalımıyla durdurmaya çalışıyor.
Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella’nın 21 Temmuz’da parlamentoyu feshedip erken genel seçim kararı almasıyla, İtalya apar topar seçim atmosferine sokuldu. Roma hareketli günler yaşıyor. Parlamentoda koltuk kapma yarışındaki siyasi partilerin önderleri, yaptıkları oy hesapları üzerinden biraraya gelip güç birliği yapmaya çalıyor. Hak ve özgürlüklerin güçlendirildiği, daha düzgün eğitim ile daha kaliteli sıhhat hizmetini içeren, ekonomik ve toplumsal sıkıntılara kalıcı tahlilleri kapsayan nitelikli politik programlarla halkın karşısına çıkarak, oylarını arttırmaya çalışmak yerine, iddiası oy oranları üzerinden bir ortaya gelip kendi ortalarında koltuk paylaşımı mutabakatları yapıyorlar… Yalnız, tam bir Palavra Rüzgârı dizisi tadında ve suratında… Bir barışık, bir dargın…
BAŞKENT ROMA’DA ESEN PALAVRA RÜZGÂRLARI
Bir bakıyorsunuz Letta ile Calenda el sıkışmış, uzunluk boy gazetelere fotoğraf veriyorlar… Bir bakıyorsunuz, Calenda soluğu Renzi’nin yanında almış… Radikaller’in Emma Bonino’su ise Renzi’yi beğenmeyip, ortağı Calenda’ya küserek Letta’ya yanaşmış… Neyse, başları çok karıştırmadan, en baştan kısa ve öz Roma’da estirilen palavra rüzgârlarını anlatalım.
ARİSTOKRAT SERMAYE’NİN EVLADI CALENDA
Soğuk Savaş’ın sona erdirilmesinin akabinde sol partiler birer birer ya tasfiye edildi ya da gerçek sol siyasetlerden arındırılıp yeni isimlerle siyasi hayatlarını sürdürmek zorunda bırakıldılar. İtalya’daki Demokratik Parti (PD) de bunlardan biri. 2007’de reformist, Avrupa yanlısı ve merkez sol olarak kuruldu.PD’nin şimdiki Genel Sekreteri, eski başbakanlardan Enrico Letta. Anketlere nazaran oy oranı yüzde 20’nin biraz üstünde. Tek başına iktidara gelemeyeceğini bilen PD, ittifak arayışında. O denli olmasına karşın işi yokuşa sürüyor. Eski başbakanlardan Giuseppe Conte’nin liderliğini yaptığı ve oy oranı yüzde 10’larda olan 5 Yıldız Hareketi (M5S) ile katiyetle paydaşlık kurmayacağını açıkladı. Sonra dahalkın pek dikkate almadığı, ancak ana akım medyanın ise pek bayıldığı, parlatıp parlatıp durduğu Aksiyon (Azione) partisinin Genel Sekreteri Carlo Calenda ile görüşüp anlaştı.Calenda, gazeteci müellif Fabio Calenda ile direktör Cristina Comenci’nin oğlu. Kökleri İtalyan aristokrasisine dayanan ailesinde diplomatlar, direktörler, siyasetçiler, işadamlarıvar. Kendisi de aslen bir işadamı, İtalyan Sermayesi’nin temsilcisi yani.Fiat ve Ferrari’nin meşhur liderlerinden Luca Cordero di Montezemolo’nun kol kanat gerdiği Calenda, Letta ve Renzi hükümetlerinde Ekonomik Kalkınma Bakanı yardımcılığı, 2016 yılında İtalya’nın Avrupa Birliği Daimi Temsilcisi ve daha sonra Renzi ve Gentiloni hükümetlerinde Ekonomik Kalkınma Bakanı olarak misyon yaptı. Carlo Calenda’nın ‘sosyal liberal’ çizgide duran Hareket (A) partisi, anketlere nazaran şu an yüzde 1-2 oy oranına sahip. Fakat, tez ediyoruz geleceği çok parlak. İleride kendisini Demokratik Parti’nin yeni Genel Sekreteri, ya da İtalya’nın yeni Başbakanı, hatta politik sistem değiştirilirse İtalya Lideri olarak görme talihimiz bile çok yüksek. Roma siyasi hayatına alıştırılıyor ve meslek basamaklarını süratle çıkıyor.
CALENDA İLE RENZİ ÜÇÜNCÜ KUTBU OLUŞTURUYOR
PD ile A’nın ittifakının ilanından birkaç gün sonra A’nın başkanı Carlo Calenda, PD ile olan muahedeyi bozduğunu duyurdu. Nedeni ise, PD’nin A dışında tıpkı vakitte Sinistra İtaliana (İtalyan Solu), Avrupa Yeşilleri (Verdi Europei) ve Luigi Di Maio’nın İmpegno Civico (Sivil Katılım) ile yaptığı seçim ittifakı. Demokratik Parti’nin kurulduğu birinci yıllarda soldan sağa çekilip başarılı bir halde içinin sol siyasetlerden boşaltılmasında faal rol oynamış eski başbakanlardan Matteo Renzi’nin partisi İtalia Viva (İtalya Hayatta) ile Azione anlaştılar. Birlikte, İtalyan siyasi hayatında üçüncü kutbu oluşturacaklarmış. Her iki partinin birlikte yüzde 2 oy oranına ulaşacağı kuşkulu. Ne diyelim? Güzel olsun… Bu ortada, Calenda seçimi kazanırlarsa birinci maksadının Mario Draghi’yi yine Başbakan yapmak olduğunu söyledi. Sermaye ile yakın temas içindeki bir liberal partiden emekçi haklarının ön planda olduğu bir seçim programı beklemek saflık olurdu olağan… Merkez sol çizgide oldukları tezinde bulunan her iki parti de, seçimi kazanırlarsa liberalleşme programını Draghi’nin bıraktığı yerden devam ettirecek. Güya sol olan Demokratik Parti’nin şemsiyesi altında seçime giden partiler de birebir formda Draghi acendasını uygulayacak. Sağ koalisyon da Draghi’ci… Aslında hepsi bir, yok birbirlerinden farkları yani…
BERLUSCONİ SENATO LİDERİ… CUMHURBAŞKANINI HALK SEÇEÇEK…
Çizme’nin sağcıları en uyumlu siyasi partiler: Giorgia Meloni’nin Fratelli D’İtalia (İtalya’nın Kardeşleri), Matteo Salvini’nin Lega Nord (Türkçesi, Kuzey Ligi ya da Kuzey Birlik) ve Silvio Berlusconi’nin Forza İtalia (Haydi İtalya) partileri…Tahminen seçim kararı almadan evvel anlaşmışlardı, sonrasında çabucak biraraya gelip bakanlıkları, parlamentodaki değerli koltukları nasıl paylaşacaklarına karar verdiler. Buna nazaran, ortalarında en çok oyu alan partinin lideri Başbakan olacak.Tabii, Meloni’nin bahtı yüksek…Berlusconi de Senato Başkanlığını istiyor. Bu durumda Salvini’ye de Başbakan Yardımcılığı kalıyor. Bu üçlü sağ koalisyonun programında yer alan cümleler:“Ülkemiz büsbütün Avrupa’nın, Atlantik İttifakının ve Batı’nın bir kesimidir… Vergi ıslahatı, Cumhurbaşkanının direkt seçilmesi, adalet ve kamu idaresi ıslahatları önceliğimizdir.”Oy oranlarına gelince, anketlere nazaran Meloni yüzde 20, Salvini yüzde 10, Berlusconi yüzde 9…
Evdeki hesap çarşıya uyar da, planları yeterince sağ koalisyon iktidara gelirse, Draghi programı motamot devam… Yeni yapılan seçim ıslahatı meblağ da güçlü bir oy oranına birlikte ulaşabilirlerse Anayasa değişikliğini halkı referanduma götürmeden yapabilecekler. Buna nazaran gayeleri, seçim programında da yer aldığı üzere, Başkanlık sistemini İtalya’ya getirmek.Tek adam yönetiminin birinci Lideri da muhtemelen Draghi ya da Calenda…
Kimileri diyor ki, Berlusconi ve Salvini Rusya’ya yakındı, artık iktidar olurlarsa, İtalya’nın istikameti Putin’e döner. Bu görüş gerçek değil. Her üç önder de, güçlü Atlantik-NATO siyasetleri savunucusu olduklarını ve iktidara geldiklerinde bu siyasetlere motamot devam edeceklerini kesin bir halde hem uygulamada gösterdiler hem de programlarında yer verdiler…
DÜZEN TERSİ PARTİLERE BİZANS ÇALIMI
İtalya’nın apar topar baskın seçime götürülmesinin en kıymetli sebeplerinden biri, sistem aksisi olarak ortaya çıkmış yeni partilere örgütlenme ve güçlenme vakti bırakmamak. Doğu Roma yani Bizans’ın kardeşi Roma’nın Bizans oyunlarını bilmemesi düşünülemez. Kendileri, Çizme’deYalan Rüzgâlarını estirirken, sistem aykırısı yeni partilere de Bizans çalımını uygun gördüler. Bu yeni partilerin seçime katılmalarını engellemek için o denli kurallar getirdiler ki, bazıları daha baştan pes edip seçimden çekildi. Kalanlar ise birleşerek üç küme oluşturdu.
Bunların birincisi Vita (Hayat) partisi… Partinin başkanlığını bağımsız milletvekili Sara Cunial yapıyor. Cunial M5S ile meclise girmişti. İktidara gelen M5S sistem siyasetleri izlemeye başlayınca, Cunial siyasi hayatına bağımsız milletvekili olarak devam etti. En büyük destekçisi ünlü avukat Edoardo Polacco. Bu partide DSÖ ile iktidarın kovid siyasetlerine sert bir halde karşı çıkmış neredeyse tüm bilim insanları, profesörler, hekimler, avukatlar var. Türkiye’nin de tanıdığı Prof. Stefano Montanari ve Antonietta Gatti, Vita’da seçime girip Meclis’te çaba etme kararı aldılar mesela.
Bir öteki sistem tersi parti İtalexit… İsminden da anlaşılacağı üzere İtalya’nın Avrupa Birliği’nden çıkmasını savunuyor ve DSÖ ile iktidarın sıhhat siyasetlerine güçlü muhalefet ediyor. Kurucusu ise, tekrar M5S’den ayrılmış bir senatör, Gianluigi Paragone. Bu partiyle, Türkiye’nin de tanıdığı Trieste Liman Çalışanları seçime girecek.
Komünist Parti’nin Genel Sekreteri Marco Rizzoda İtalia Sovrana e Popolare (Egemen ve Halkçı İtalya) koalisyon kümesini kurdu. Bu kümenin şemsiyesi altında da pekçok tertip tersi küme, ünlü profesörler ve gazeteciler var.
Tüm nizam partileri, ABD-NATO tersi, Ukrayna’ya silah gönderilmesine muhalif, Rusya ile barıştan yana. İtalya’nın AB’den çıkmasını savunuyorlar, DSÖ ve AB’nin sıhhat polikalarına karşı çıkıyorlar. Bu partiler halk tabanında güçlü dayanak buluyor. O nedenle, iktidar seçime iştiraklerini zorlaştırmak ve hatta engellemek için pek çok Bizans kuralı getirdi. Mesela, seçime katılabilmeleri için halktan imza toplama kuralı var. Buna nazaran bu partiler 40 ila 60 bin imza toplamak zorunda. Bakanlık, imza toplama kurallarını seçim tarihi açıklandıktan iki hafta sonra açıkladı, vakit kaybettirdi ve imza toplayabilmeleri için yaklaşık 8-10 gün mühlet verdi. Ağustos ayında neredeyse tüm İtalya tatilde. Sicilya’da tatilde olan kişi Bologna’da oturuyorsa imza veremeyecek mesela, lakin seçim bölgelerinde olanlar imza verebilecek. İmza toplarken yanlarında kesinlikle Bakanlık onaylı bir avukat olacak. Sonrabu imzalar seçim bölgelerinde tek tek denetim edilecek. O denli kurallar ki, en ufak bir aksilikte toplanan oyların Bakanlıkça iptaline imkân veriyor. O nedenle, bu üç yeni partiden hangilerinin seçime katılabileceği şimdi çok muğlak.
Birgül Göker Perdisa
