Ekonomist Ege Cansen, son periyotta iktisatta yaşanan gelişmeleri değerlendirdiği konuşmasında, “Öyle bir şey yok. Ben 40 yıldır İslami iktisat denilen öyküyü takip ediyorum. Cumhurbaşkanımızdır ancak Türkiye’yi savurdu gitti” dedi.
İstanbul Sanayi Odası’nda Dünya gazetesi sponsorluğunda evvelki gün düzenlenen Güngör Uras’ı anma toplantısında konuşan ekonomist Ege Cansen, Türkiye’nin yüksek kur/düşük faiz siyasetinden cari açık meselesine birçok hususta kıymetli açıklamalarda bulundu. Fakat Cansen’in en çok dikkat çeken sözü 21 Aralık’ta Kur Muhafazalı Mevduat hesabı açılması ile sonuçlanan döviz kurlarının süratli artışına neden olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kullandığı nas kavramı ile ilgiliydi.
Kuran’da faiz sözü yerine riba sözünün yer aldığını söyleyen Ege Cansen, bu kavramın da hakikat anlatılmadığını lisana getirdi.
“CUMHURBAŞKANIMIZDIR LAKİN TÜRKİYE’Yİ SAVURDU GİTTİ”
Cansen, “Düşük kur yüksek faizle uygun makus giderken ne oldu da yüksek kur düşük faize geçtik? Eski Merkez Bankası Lideri Naci Ağbal, ipin ucunu kaçırmamak için ‘piyasalarla güzel geçineceğiz’ dedi. Sıcak para akışını abartmayınca Tayyip Erdoğan onu işten uzaklaştırdı. Kendine nazaran kalktı dedi ki ‘faiz sebep enflasyon sonuçtur’ dedi. Sonra bu mevzuda Kuran’da karar var, ‘nas’ dedi. Ben şunu söyleyeyim Kuran’da faiz diye bir söz yok riba sözü var. O da artan demek. Ne kast ettiğini de Tayyip Erdoğan’dan daha uygun biliyorum. O denli bir şey yok. Ben 40 yıldır İslami iktisat denilen kıssayı takip ediyorum. Artık öbür bir sıfat kullanmayalım Cumhurbaşkanımızdır lakin Türkiye’yi savurdu gitti” dedi.
“YIKARKEN ÖLMEDİ SIKARKEN ÖLDÜ”
Ege Cansen, bu yeni tercihin Türk iktisadında neye mal olduğunu, birini Orhan Boran’dan aktardığı iki öyküyle ortaya koydu:
“Dağın zirvesinde bir taş duruyor tehlikeli. Aşağıda da beşerler var, konutlar var. Birisi eline küsküyü aldı taşı bu türlü böyle oynatmaya başladı. ‘Oynatma, sorun olacak’ denince, ‘ben evvel oynatırım sonra durdururum’ dedi. Taşı oynattı ve taşlar yuvarlanmaya başladı. ‘Dur dur’ denince ‘nasıl durdurayım, koskoca taş’ dedi. Babacığım neden oynattın? Bir şeyi bozanın onu düzeltme imkanı yoktur.
Bir yere bomba attın 20 tane meskeni bir anda bir saniyede yıkabilirsiniz. Lakin bir saniyede yapamazsınız. Bu mastır deyip aslında zar güç bu türlü istikrarda giden gidemeyen istikrarda.
Veysel (Ulusoy) hoca söylüyordu lakin resmi enflasyon düzgün makûs çeviriyordun artık sen bu canavarı uyandırdın. Artık al başına belayı. Neresini düzelteceksin yani.
Dağdan taş yuvarlanmış artık çok daha radikal mesela. Yüksek faiz düşük kur Türkiye’nin başına beladır. Evvelden şovmen vardı, Orhan Boran. İşte o yolda yürüyor. Çocukların bir sokakta kedi yıkadığını görünce, ‘kedi yıkanmaz öldürürsünüz’ diyor. ‘Yok yok amca biz kedi yıkıyoruz, merak etme’ diyorlar Orhan Boran geri döndüğünde bir bakıyor çocuklar ağlıyor. ‘Kedi öldü’ amca diyorlar. O da diyor ki ‘kedi yıkanmaz demedim mi?’ Çocuklar, ‘yıkarken ölmedi sıkarken ölmedi’ diye yanıtlıyorlar.”
“KÖRFEZ KÖPRÜ GEÇİŞİ DOLARLA ÜZERİNE ESKALASYONU DA AMERİKA’DAKİ ENFLASYONA ENDEKSLİ”
Türkiye’de iktisat idaresi her ne kadar dolar kurunu düşük tutarak Merkez Bankası’nın sözüyle “liralaşma” yolunu tercih ettiğini söylese de Ege Cansen’e nazaran durum anlatılandan çok farklı. 84 yaşındaki iktisatçı, Türkiye’nin artık çift paralı bir iktisat olduğunu kabul etmesi gerektiğinin altını çiziyor.
Cansen, “Çift paralı bir iktisat ile tek paralı bir iktisat ortasındaki farkı anlamazsak olmaz. Türkiye’de endüstrici hangi parayla yatırım planlaması yapar? Dövizle. Türk Lirasıyla planlama yapılmaz ki. Yatırım malları getireceksiniz, inşaat yapacaksınız. Bunlar dolarla olacak. Körfez geçişi var. Hazine garantisi var orada. Bu köprü geçiş fiyatı dolarla tespit edilmiştir. Artı Amerikan enflasyonu kadar düzeltme yapılacaktır. Ya kardeşim burası Türkiye Cumhuriyeti değil mi? Oradan Türkler geçmeyecekler mi? Türkiye’nin resmi parası Türk Lirası değil mi? Geçiş fiyatı dolarla. Eskalasyonu da Amerika’daki enflasyonla endeksli. Bu nasıl bir ülke kardeşim?” diye konuştu.
‘‘CARİ AÇIK BELASINI ORTADAN KALDIRMAYA MECBURUZ, KALDIRMADIĞIMIZ SÜRECE BİZE BU DÜNYADA RAHAT YOK’’
Ege Cansen, Türk iktisadının en büyük sorunu olarak da yıllardır kronik bir sorun haline gelen cari açığı gösterdi.
Cansen, “Cari açık konusunda ‘hakem otomobilini tutarak üst çıkan bisikletçi gibiyiz’. Kemal Derviş ayrıldıktan sonra dedi ki ‘Bir şeyi ihmal ettiniz. Cari açığı denetim altına almadığınız sistem buradan patlayacak’. Biz bu cari açık belası ortadan kaldırmaya mecburuz. Bu sorunu ortadan kaldırmadığımız sürece bize bu dünyada rahat yok” dedi.
