Türkiye, yıllık 18,1 milyon tonla Birleşmiş Milletler Etraf (UNEP 2021) Raporuna nazaran besin israfının en fazla yaşandığı 214 ülke ortasında 15. sırada yer alıyor. Bu şoke edici sonuçla birlikte ekmek israfının önüne geçmek için dikkat edilmesi gereken birtakım ayrıntılarda açıklandı.
Gıda israfının en yüksek olduğu ülkeler ortasında 15. sırada yer alıyoruz. Çöplerdeki atık ölçüsünün yarısından fazlasını besinin oluşturduğu ülkemizde besin israfında, zerzevat ve meyveden sonra ekmek başı çekiyor.
Türkiye, Birleşmiş Milletler Etraf (UNEP 2021) Raporuna nazaran besin israfının en fazla yaşandığı 214 ülke ortasında 15. sırada yer alıyor. Ülkemizde, 2020 yılında yapılan son araştırma, her yıl 18,1 milyon ton besinin israf edildiğini gösteriyor. Çöplerdeki atık ölçüsünün yüzde 52’sini besinin oluşturduğu ülkemizde, günlük 4,9 milyon ekmek çöpe gidiyor. Bu datalardan yola çıkan Sabri Ülker Vakfı, ekmek tüketimini ortaya koymak için ‘Tüketicinin Ekmek İsraf Araştırması’nı gerçekleştirdi.
EN ÇOK İSRAF EDİLEN BESİN EKMEK
Türkiye çapında yürütülen araştırma sonucuna nazaran katılanların yüzde 75’i ekmeğin ‘en çok israf edilen gıda’ olduğunu düşünüyor. Lakin 10 şahıstan 8’i ‘evlerinde ekmek israfı olmadığını’ söylüyor.
Doğu Akdeniz Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. İrfan Erol’un liderliğinde 2 bin 400 kişi üzerinde gerçekleştirilen araştırmanın sonuçları, 29 Eylül Memleketler arası Besin Kaybı ve İsrafı Farkındalık Günü’nde Sabri Ülker Vakfının Dünya Sürdürülebilir Kentsel Besin Merkezi (CEMAS) ve Avrupa Besin Bilgi Kurulu (EUFIC) ile birlikte İspanya’da düzenlediği ‘Gıda İsrafı ve Besin Kaybı Tedbire Basın Konferansı’nda paylaşıldı.
Basın toplantısında Türkiye’deki besin israfının genel çerçevesi hakkında bilgi veren Sabri Ülker Vakfı Genel Sekreteri Selen Tokcan, dünyada 700 milyona yakın insanın açlıkla, 670 milyondan fazla insanın ise obezite ile uğraş ettiğine dikkat çekerek, besin israfı konusunda tüm tarafların birlikte hareket etmesi gerektiğini söyledi.
EN BÜYÜK KAYIP MEYVE SEBZEDE
En büyük kayıp meyve sebzede yaşanıyor. Türkiye’nin israf karnesinde üretilenin yaklaşık yüzde 50’sinin kayıp olduğu meyve ve zerzevat tüketiminden sonra yılda 2.000 litre ile içecek bölümü, 4,2 ton kayıp ile de hizmet dalı başı çekiyor. Türkiye’deki evsel besin atığı ise yılda varsayımı 7 milyon 762 bin 575 ton. Bu oran yılda kişi başı 93 kilograma denk geliyor.
İSRAFİN KAYNAĞI LOKANTALAR
Tüketicinin Ekmek İsraf Araştırması – TİA 2022”nda dikkat çeken başlıklar şöyle:
- -Katılımcıların, günlük ortalama 3,6 ekmek tükettiği görülüyor.
- -Gıda israfının önüne geçmenin tek yolu “İhtiyaç kadar satın almak”
- -Her 10 iştirakçiden yaklaşık 3’ü, gıdayı en sık israf etme nedeni olarak “son tüketim tarihinin geçmesi” formunda tabir ediyor.
- -Her 10 iştirakçinin 8’i tüketilen ekmeği “satın aldığını” belirtiyor.
- -“Evinizde ekmek israfı oluyor mu?” sorusuna her 10 iştirakçiden yaklaşık 8’inin “hayır”;
- “Yemekten sonra masada ekmek artığı kalıyor mu?” sorusuna ise 10 iştirakçiden 6’sının “hayır” karşılığı verdiği görülüyor.
- -Her 10 iştirakçiden 6’sı bayatlayan ekmekleri “bayat olarak tükettiğini” tabir ediyor.
- -Katılımcıların büyük çoğunluğu (yüzde 75,1), ekmeğin “en çok israf edilen gıda” olduğunu düşünüyor.
Ekmek tüketimi ve ekmek israfı değerlendirmesi sonucunda; ekmek israfının en çok lokantalarda, otellerde ve toplu yemek yerlerinde olduğu belirtiliyor.
