Milliyet muharriri Hakan Tartan bu haftaki köşe yazısında yapay zekayı yazdı. Hakan Tartan, bilim insanları önderliğinde yapay zekaların Çukurova’daki tarlalara girdiğini köşe yazısında ele aldı.
Hakan Tartan’ın yazısındaki ilgili kısım şu biçimde:
“Prof. Halil Karahan önderliğindeki bilim insanları, yanlarına yapay zekayı da alarak Çukurova tarlalarında çalışmaya başladı! Besin fiyatlarının düşürülmesinde rol oynaması beklenen çalışma sonunda eser desenine nazaran su, gübre ve öteki girdilerin optimum kullanım düzeyi belirlenecek. Çalışma öteki bölgelere de yaygınlaştırılabilir.
İklim değişikliği, kuraklık ve besin güvenliğinin dünyanın en kıymetli hususlarından biri haline geldiği şu günlerde, bir küme bilim insanı, Çukurova topraklarında şahsen çalışarak ziraî üretimin verimliliğinin, kaynakların aktif ve tasarruflu kullanımının formülünü geliştiriyor. TÜBİTAK takviyeli bu çalışma, su yoksulu olmaya hakikat koştuğumuz bir süreçte suyun ne kadarının bitki ve eserlerin su muhtaçlığının karşılanmasında kullanıldığını ortaya koyacak. Proje ile artık altın kadar pahalı olan ve son devirlerdeki yüksek fiyat artışlarındaki temel nedenlerden biri olarak gösterilen gübrenin daha faal kullanımı için de teklifler ve tahlil yolları geliştirilecek.
Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Hidrolik Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halil Karahan’ın yürütmekte olduğu “Sürdürülebilir ziraî üretim ve optimum bitki deseninin belirlenmesine yönelik simülasyon-optimizasyon modeli geliştirilmesi ve Aşağı Seyhan havzasına uygulanması” isimli projenin arazi çalışmaları başladı.
Prof. Karahan, proje alanında grubu oluşturan Prof. Dr. Mahmut Çetin, Dr. Öğr. Üyesi Müge Erkan Can ve Dr. Öğr. Üyesi Ufuk Gültekin, gençler ve çiftçilerle buluştu.
Enerji ve su düzeyleri için limnigraflar (seviye ölçerler) yerleştirildi, sistemin kalibrasyonu yapıldı. Böylelikle sulamada kullanılan su ölçüleri gerçek kıymetleriyle ölçülebilir ve izlenebilir hale getirilmiş oldu. Ayrıyeten meteorolojik dataların ölçümü ve depolanması için proje alanında bir meteoroloji istasyonu kuruldu.
DİJİTAL HARİTALAR
Projenin ilgi alımlı bir boyutu da birinci eser olarak alanda hangi parselde hangi eserin ekili olduğu yerinde belirlenerek coğrafik bilgi sistemi üzerinde hazırlanan dijital haritalara işlendi. Böylelikle uydu manzaralarından elde edilecek mevcut bitki deseninin doğrulanması yapılacak ve bu sürecin aktifliği gösterildikten sonra uydu imajları kullanılmak suretiyle bitki deseni belirlenmiş olacak. İşte size yapay zekanın gücü!
Tüm bu çalışmaların sonucunda alandaki mevcut su kullanımının, eser cinsine ve kullanılan sulama sistemine nazaran tahlili yapılmak suretiyle mevcut su kullanımının verimliliği irdelenmiş, damlama ve yabanî sulama sistemlerinin karşılaştırılması ve eser cinsine nazaran tüketilen su ölçüleri gerçek datalar üzerinden elde edilmiş olacak.
Sonuçta mevcut hidrolojik, meteorolojik ve ekonomik şartlarda çiftçilerin gelirlerini azamî yapacak bitki desenleri belirlenecek.
Geliştirilen modelin mümkün iklim değişikliği senaryoları altında çalıştırılması suretiyle geleceğe yönelik projeksiyonlar ortaya konulacak. Buna nazaran iklim şartlarına ve su potansiyeline en uygun bitki deseni belirlenmek suretiyle sürdürülebilir bir ziraî üretim sağlanmasına katkı sağlanacak.
