Hürriyet müellifi Sefer Levent bu günkü köşe yazsında zeytinyağına karışan hileleri ele aldı. Sefer Levent’in ilgili yazısı şu biçimde:
“Gün geçmiyor ki vatandaşı aldatmaya yönelik yeni bir teşebbüsle daha karşılaşmayalım. Hilekârların beğenilen eserlerinden biri de zeytinyağı.
Türkiye zeytinyağı üretiminde dünyada birinci 5’te. Ülkemizde yılda yaklaşık 170 bin-180 bin ton zeytinyağı üretiliyor. Bu resmi sayı. Lakin hilekârlar zeytinyağına öbür eserler katıştırarak hem tüketiciyi aldatıyor hem de ülkemizin zeytinyağında hakkettiği bir marka olmasının önünü tıkıyorlar. Bakın nasıl…
Tağşişin tam manası “karışım” demek. İktisat penceresinden tanımlarsak “kıymetli bir şeyi daha az değerli bir şey ile karıştırma” diyebiliriz.
“Arılara glikoz şurubu yedirerek bal üretmek, dana etine tavuk eti karıştırmak, peynir ve tereyağına bitkisel yağ karıştırmak, kırmızı ete soya eti karıştırarak kıyma elde etmek, Antepfıstığı tozuna bezelye tozu karıştırmak, süte su katmak” üzere örnekler verebiliriz.
Zeytinyağına ise neler katmıyorlar ki…
Pamukyağı, ayçiçek yağı, mısırözü yağı, soya yağı, fındık yağı üzere farklı bitkisel yağlar ek edilerek “zeytinyağı” ismi altında piyasaya sürülüyor.
EN BEĞENİLEN KATKI PAMUKYAĞI
Hileli zeytinyağları en çok nerede karşımıza çıkıyor derseniz, kimi otelleri ve restoranları birinci sıraya koyabiliriz. Yemek fabrikalarını da unutmayalım!
Dökme pamukyağı ile zeytinyağı ortasında yaklaşık yarı yarıya fiyat farkı var. Pamukyağı karışımı piyasadaki en yaygın zeytinyağı hilesi olarak biliniyor.
Raflarda ucuz maliyetli zeytinyağlarının çoğunluğunda yüzde 60’lara varan ölçülerde pamukyağı bulunuyor. Bu oran birtakım eserlerde ise yüzde 80’lere kadar ulaşıyor.
Tüketicinin pamukyağı ile zeytinyağını ayırt etmesi çabucak hemen imkânsız. Renk olarak çok benziyor ve akışkanlık dereceleri ise birbirine ahenk sağlıyor.
Pamukyağının rafine edilmiş hali, yemeklerin içinde bitkisel bir yağ çeşidi olarak kullanılır.
Pamukyağı en çok pastacılıkta kek ve kremalarda kullanılıyor; hamur işlerinde ve bilhassa de tulumba stili, yağda kızaran tatlılarda kullanımı da çok tercih ediliyor. Pamukyağı bunların dışında margarin üretiminde, cipslerin kızartılmasında, kimi ekmek ve tahıllı aperatiflerin üretiminde de kullanılabiliyor.
Pamukyağı kızartılan yiyeceğin daha gevrek olmasını sağlıyor ısıya dayanıklılığı öteki yağlardan daha yüksek.
NATÜRELİNE BAŞKA HİLE RİVİERASINA AYRI
Bir markanın internet sitesinde zeytinyağına yapılan taklit ve tağşiş kaynakları çok hoş açıklanmış. Motamot aktarıyorum…
Zeytinyağı taklit ve tağşiş kaynaklarını iki ana kümede toplayabiliriz.
İlk kümede, zeytinyağının farklı kaliteleri ile elde edilen tağşişli zeytinyağları yer alıyor. Bu gayeyle kelam gelimi natürel zeytinyağının içine süreç görmüş rafine zeytinyağı ya da kolon yağı dediğimiz yeniden ısıl süreç görmüş zeytinyağının ek edilerek bu karışımın “natürel sızma zeytinyağı” ismiyle piyasada satılması hilesidir. Halbuki natürel sızma zeytinyağı; zeytin meyvesinden yalnızca kırma, yoğurma ve filtreleme üzere mekanik süreçlerle elde edilen ve muhakkak içine zeytinyağı da olsa öteki kalitede bir zeytinyağının karıştırılmaması ve ek süreç görmemesi gerekir. Yani direkt meyveden elde edilen bir meyve suyu üzeredir. Bunun dışında her çeşit uygulama taklit ve tağşiş kapsamına giriyor.
Bir diğer hile usulü ise riviera zeytinyağına zeytinin meyvesi sıkıldıktan sonra arta kalan prina dediğimiz yağlı küspedeki prina yağının karıştırılması ve elde edilen eserin zeytinyağı ismi altında satılması.
İkinci kümede, zeytinyağına kendi cinsinden olmayan bitkisel kökenli tohum (ayçiçek, soya, pamuk, mısır, yerfıstığı, hardal, susam, haşhaş, fındık) yağlarının katılmasıyla elde edilen yağ karışımları yer almaktadır. Bunları katıştırıp “zeytinyağı” diye satmak da tüketiciyi aldatmaya yönelik ve yapanın haksız çıkar sağladığı aksiyonlar sınıfına giriyor.
ZEYTİNYAĞI ALIRKEN BAKIN…
Piyasada satılan zeytinyağları ortasında fiyat farkı olarak uçurum var. Alışılmış ki fiyatlar markadan markaya, kalitesine nazaran farklılık gösteriyor. Lakin zeytinyağı alırken bilhassa Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Kurulu (UZZK) tarafından hile ve tağşişle uğraş için kurulmuş olan “Kalite Denetim Programı”nı imzalamış markalı zeytinyağı üreticisi firmaların eserlerini tercih etmekte yarar var. Benden söylemesi…”
