Kadına şiddet kadar, çözülemeyen ve adaletin yerini bulmadığı ya da artık sıradan bir olay sayıldığı cinayetlerin dünya sıralamasında değerli bir oranda arttığını gözlemlerken, buna paralel olarak meseleye dikkat çekmek ismine yapılan sinemalar de az değil…
Türkiye’de vizyona girmemiş olduğu için geniş kitlelere ulaşamayan ve Netflix’de tavsiye üzerine izlediğim ”Lost Girls”, bu bahiste adalet sisteminin zaafları ve bayanların dışlanmışlığı yanında, medyanın ürettiği kirli içeriğin alt metni ile savaşmak zorunda kalan bireylerin çaresizliğini başlık yapan değerli bir sinema.
Filmin bir bayan direktörün elinden çıkması kadar gerçek bir olaya dayanması da kıymetli bir ayrıntı…
New York Bloomberg’in araştırma ve soruşturma muhabiri olarak misyon yapan ve de eski bir gazeteci olan Robert Kolker’ın, Lost Girls: An Unsolved American Mystery (Çözülmemiş Bir Amerikan Gizemi) kitabına mevzu olan bu cinayet, evvel Michael Werwie tarafından senaryo haline getirilip, Liz Garbus tarafından da sinema olarak çekilmesi planlanmış.
LONG İSLAND SERİ KATİLİ VE SÜMEN ALTI EDİLEN BİR DOSYA
Günlük ortalama 3 bayan cinayetinin yaşandığı, “cinsel atak konusunda bayanlar için en tehlikeli 10 ülke” arasında yer alan ABD’de, aile içi şiddet ve bayan cinayetleri 2010-2017 yılları ortasında % 26 artış göstererek; Hindistan ve Afganistan’ın akabinde 3. sırada yer almış.
2010 yılında yaşanan Long Island cinayetleri ve bir Amerikan toplumu gerçeği olan seri katil figürü, ülke genelinde o güne kadar yaşananlardan yalnızca biri tahminen, fakat onu özel kılan bir annenin yel değirmenlerine karşı tek başına uğraşa soyunması. Bu istikametiyle sıradan bir cinayet sineması olmaktan ve klişelerden kurtulan sinema, ABD toplumunu ve aile kavramının pahalarını de didikliyor.
Manhattan’ın 35 mil batı yakasına düşen Oak Beach Long İsland, New York eyaletinin Suffolk ilçesine bağlı bir yerleşim yeri olarak biliniyor. En büyük özelliği 3 milyon dolarlık meskenlerin ve zenginlerin yaşadığı bir bölge olması. 2010 yılında Shannon Gilbert’in cinayetine kadar daha sakin ve huzurlu sayılan bu bölgeyi kabahat merkezi olarak görmek pek mümkün değilmiş. Cinayet sonrası eril hegemonik güçlerin emniyet içinde yatay ve dikey olarak ilişkilerinin bulunduğunun düşünülmesi ve kanıtların kasıtlı olarak karartıldığı argümanları üzerine gözler bölgeye çevrilmiş.
Film, bir taşra lokantasının barında çalışan Mari Gilbert’in hayat uğraşı ve maddi korkular içinde olduğunu anladığımız sahnelerle açılıyor. 3 kız sahibi ve 40’lı yaşlarda olduğunu anladığımız Mari, büyük kızı Shannon’un 12 yaşından beri yanında yaşamamasının acısı içindedir. Bu acıyı dindirmek için daima onun 10 yaşında bir müzik müsabakasına katıldığı görüntü imajıyla avunmaktadır. Öbür iki kızının da okulda sorunları vardır. Ablaları ile farklı yaşıyor olmalarının sorunlarını onlarda da görürüz. Shannon ortada onları ziyaret eden, para ve armağanlar getiren biridir. O gün akşam yemeğinde bir ortaya gelmek için sözleşmişlerdir; lakin Shannon gelmez ve telefonlara da yalnızca telesekreteri çıkar. Akabinde Shannon’un erkek arkadaşıyla, yeniden Shannon’a yardım edip parasını alamadığını söyleyen bir hekim bilinmeyen numaradan Mari’yi arar. Gece yarısına kadar Shannon’dan haber alamayan aile polise masraf; polis ise olayın üzerinden 48 saat geçmeden arama yapamayacağını söyler. Bu saatten sonra adalet ve hukuk savaşının bir neferi haline gelen Mari tek başına savaşır. Kızının telefon kayıtlarını bulup 911’i arayarak yardım istediğini öğrenir. Arama saat 04.51’de yapılmış, yardım 05.40’da gelmiştir. Ortadaki elli dakikalık gecikme bir genç bayanın vefatına neden olmuştur.
Erkek arkadaşıyla ve onu yardım istediği bölgeye götüren sürücü ile konuşan Mari, kızının eskortluk yaptığını öğrenir ve darmadağın olur.
Emniyet Müdürü Former’ın yaptığı üstünkörü aramalardan bir sonuç alamayacağını anlayan Mari, kızı için başlattığı hukuk savaşında basın tarafından yıpratılmaya çalışılır. Daima olarak “hayat kadını” vurgusu yapılarak manşetlere taşınan Shannon ve ailesinin problemli ilgileri medyaya deşifre edilir. Mari’nin anneliği ve neden 12 yaşından beri kızının kollayıcı aile yanına verildiği sorgulanır. Shannon’un bipolardan muzdarip ve Mari’nin de şimdi çocuk anne olarak bununla baş edemediği, devletinin toplumsal ve sıhhat kurumlarından yardım alamadığı için kızını verdiği gerçeğini sinemanın sonlarına yanlışsız öğreniyoruz. Bu sahneler Amerikan devletinin yalnızca adalet düzeneğiyle değil, toplumsal işleyiş istikametiyle de sınıfta kaldığını seyirciye anlatıyor. Toplumun olayı artık unutmaya başladığı bir anda, bölgedeki bir polis grubunun köpeklerinin tuvaleti için durduğu noktada bir çuval bulunmasıyla ortaya çıkan bir seri cinayet sarmalı, hem bayan cinayetlerini, hem de tıpkı bölgede yok olan Shannon’un evrakını tekrar gündeme getirir. Çuvalda, uzun müddettir aranan 4 hayat bayanının kemikleri tespit edilir; lakin hiç birisi Shannon’a ilişkin değildir.
İPUÇLARI, İHMAL ZİNCİRİ VE HİÇ ORTAYA ÇIKMAYAN GERÇEKLER
Shannon’u çağıran güçlü müşteri Joseph Brewer, ona yardım ettiği düşünülen Michael Pak; yeniden tıpkı bölgede bayanlara yardım ettiği söylenen bir hekim, Shannon’un yardım istediği ve koşarak kaçtığı bölgede yok olan kamera kayıtları ve sorgulanmayan şahitlerle devletin içinde uzantıları olduğunu anladığımız cinayetler, hayat bayanlarının cinayete kurban gitmelerinin legal olduğunu topluma şırınga eden iğrenç bir eril anlayışla birleşip toplumda bir infial yaratması beklenmiş.
Olayın üzerinden bir yıl geçtikten sonra, Mart-Mayıs 2011 ortasında Nassau İlçesi, Suffolk İlçesi ve New York Eyalet Polisi’nden gelen dedektifler, Mari Gilbert’in teşebbüsleri ile öbür kurbanların ailelerinden oluşturulan bir kamuoyu platformunun baskısı ile bölgeye geri dönüp daha fazla kurban aramak için birlikte çalışmışlar. Küçük yürümeye başlayan bir kız çocuğu da dahil olmak üzere altı kurbandan oluşan kalıntıların keşfedildiği aramalar sonucunda Shannon’un cesedine ulaşılmış. Daha evvel bataklığa saplanarak bölge kurallarından kaynaklı bir kaza olarak kapatılan Shannon Gilbert belgesi, cinayet olarak tekrar evraka sokulmamış ve yapanlar da asla bulunmamış. Meğer Shannon’un 911′ i aradığı kayıtlarda bir adamın kendisini bıçakla doğramaya çalıştığı ve yardım istediği duyuluyor.
Amy Ryan’ın, anne Mari Gilbert karakterine çok başarılı bir performansla hayat verdiği 2020 imali Lost Girls’ün , Netflix’e hapsedilmemesi gereken bir imal olduğunu düşünüyorum… Adaletin kuvvetli; kuvvetlinin adil olması gerektiği bir yerde kokuşmuşluğu anlatan sade ve belgesel havasında geçen sinema, bu hafta izlemeye ve yazmaya bedel bulduğum bir imal…
Hepinize uygun seyirler..
Özlem Kalkan
