Sözcü gazetesi müellifi Aytunç Erkin, Cumhuriyet gazetesi müellifi Mehmet Ali Güller’in “Kuşak ve Yol” kitabını bugünkü köşesine taşıdı.
CHP başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na kitabı öneren Erkin, ‘“Kuşak ve Yol’u evvel CHP önderi Kemal Kılıçdaroğlu okumalı! Zira ABD seyahatine çıkmadan kaynak kitaplara gereksinim var!” dedi.
Aytunç Erkin’in “Kılıçdaroğlu’na kitap tavsiyesi” başlıklı yazısı şöyle:
“Kurallarını ABD emperyalizminin belirlediği tertip adım adım çözülüyor. Emperyalizm bu çözülmeyi izleyecek ve razı olacak mı? Yoksa çözülmeyi durdurabilmek için savaşı mı göze alacak? Yoksa kuralları tekrar yazılmış bir dünya tertibi mi olacak? Bu yeni tertibi kim ya da kimler belirleyecek?”
Cumhuriyet Gazetesi muharriri ve 30 yıllık dostum Mehmet Ali Güller’in “Kuşak ve Yol/Büyük Avrasya Paydaşlığı (Kırmızı Kedi Yayınevi)” başlıklı son kitabının can alıcı sorusuna kim hakikat karşılık verecek? Çünkü… Cumhuriyet’in ikinci yüzyılı vurgusu yapan iktidar ve muhalefetin “Yeni dünya sisteminde, çok kutuplu dünyada” nasıl bir hal alacağı kıymetli. Güller, “500 yıllık Batı egemenliğinin (Atlantik egemenliği) sonunun geldiğini”, Amerika’da faal olan fikir kuruluşlarının raporları ve son 100 yılın dış siyaset atakları üzerinden okumuş ve belgelendirmiş.
Örneğin…
ABD’nin en değerli fikir kuruluşlarının başında gelen RAND Corporation, 10 Ağustos 2022 günü çok değerli bir rapor yayımladı. 156 sayfalık raporun ismi “Büyük Güç Savaşı’nın Geri Dönüşü”, alt başlığı ise “ABD ve Çin Ortasındaki Sistemik Çatışma Senaryoları.” RAND’ın Ulusal Güvenlik Araştırmaları Kısmı’ndan Timothy R. Heath, Kristen Gunness ve Tristan Finazzo tarafından hazırlanan çalışmanın sponsoru ise bu fikir kuruluşunun yükle rapor ürettiği adres: ABD Savunma Bakanlığı, Pentagon… Rapor, “Çin’in global öncelik noktasına yaklaştığı şartlarda sistemik ABD-Çin çatışmalarını” tahlil ediyor. RAND raporuna nazaran ABD-Çin çatışması dört kıymetli özellik taşıyacak: Çatışma tüm dünyaya, siber uzay ve dış uzay dahil tüm alanlara yayılacak. Yıllarca sürecek, kronik ve sistemik bir biçim alacak. Çatışma, lakin taraflardan birinin başkasına tabi olduğunu kabul etmesiyle sona erecek. Düşük yoğunluklu savaş, ortak ülkeler ve devlet dışı kümeler aracılığıyla kapsamlı çatışmalara dönüşecek. Taraflar, bu tıp çatışmaların sonuçsuzluğu nedeniyle daha agresif adımlar atarak, savaşın düzeyini tırmandıracak. (Sayfa 45)
Kitabın çizdiği tablonun “iktidar ya da muhalefet” için kıymetli olduğunun altını çizmekte yarar var. Neden mi? Anlatalım…
3.4 trilyon dolarlık ticaret
Kuşak ve Yol İnisiyatifi, Çin’e ilişkin bir proje değil. Çin’in liderlik ettiği ve katılan herkesin ortağı olduğu bir proje. Hatta proje de değil, yeni tip bir işbirliği modeli. Nesil ve Yol İnisiyatifi, BM üyesi 193 ülkeden 143’ünün katıldığı, daha da iştirakin olacağı, tarihin gördüğü en büyük işbirliği modeli. Bu çapta bir tertip siyasetten sosyolojiye, iktisattan kültüre pek çok alanı ilgilendirmekte. Nesil ve Yol İnisiyatifi, yeni tip bir işbirliği modeli olarak, yeni çeşitten düşünsel sütunlar üzerinde yükselmektedir. Bunlar: Egemenliğe ve farklılıklara hürmet kültürü… Kazan-kazan anlayışı… Paylaşarak gelişme tekniği. Birlikte kalkınma maksadı.
Mehmet Ali Güller’in şu tespiti çarpıcı:
“ABD, Çin’in Afrika ve Avrupa’ya uzanan kara ve deniz ipek yollarını, global liderliğine meydan okuyan en kıymetli proje olarak görüyor. Çünkü Çin’in, Nesil ve Yol İnisiyatifi, yalnızca 3.4 trilyon dolarlık hacimli dev bir iktisat projesi değil, tıpkı vakitte ABD’nin klasik müttefiki Avrupa’yı AsyaPasifik’e bağlayan bir siyasal hat…”
Peki, Türkiye’yi ilgilendiren kısmı ne? Onu da kitabı okuyunca göreceksiniz. Ancak “Kuşak ve Yol”u evvel CHP önderi Kemal Kılıçdaroğlu okumalı! Zira ABD seyahatine çıkmadan kaynak kitaplara muhtaçlık var!”
