Okullar tatile girip havalar da ısınınca çalışanlar ve aileler yorgun geçen ayların akabinde tatil planlarını yapmaya başlar.
Türk toplumu, geçmişte tatil denildiğinde çoğunlukla bunu memleketine yahut köyüne gitmek olarak bilir ve yaşardı.
Ancak 1970’li yıllardan itibaren yazlıklara, 1980’lerin sonlarından itibaren de tatil beldelerindeki otellere, pansiyonlara gitme alışkanlığı edinildi.
Hatta 2000’lerle birlikte imkanı olan gözünü yurtdışı tatillerine dikti.
PAHALILIK İÇ TURİZMİ VURABİLİR
Pandemi süreci hariç bu kazanılan alışkanlıklarda yıllar içinde pek önemli değişiklik olmadı. Taa ki bu yıla kadar.
Artan hayat pahalılığı nedeniyle bilhassa fiyatlı kesim için geçinmenin zorlaşmasıyla birlikte bugünlerde iç turizmin nasıl olacağı daha fazla merak konusu oluyor.
Medyaya yansıyan haberlere nazaran durum iç açıcı görülmüyor. Pekala nitekim durum ne? Turizm faaliyeti yürüten isimler Independent Türkçe’den Ali Kemal Erdem’in sorularını cevapladı.
“4 KİŞİLİK BİR AİLENİN, 5 YILDIZLI OTELDE BİR HAFTALIK TATİL İÇİN ARABAYI SATMASI LAZIM”
Tur Operatörleri Devir Sözcüsü Cem Polatoğlu’na nazaran 4 kişilik bir Türk ailesinin, Türkiye’de 5 yıldızlı bir otelde bir hafta tatil yapması için önemli ölçüleri gözden çıkarması gerekiyor.
“Gözden çıkarılması gereken ölçü nedir?” diye sorduğumuz da ise Polatoğlu hususa esprili yaklaşıp lafı uzatmadan “Arabayı satması lazım. Ortalama 40 bin lirayı gözden çıkarması gerekir. 3 yıldızlı bir otele giderse bu ölçü 20 bin lirayı bulur. Doğal her iki durumda da yol masrafları hariç” halinde karşılık verdi.
“DAR GELİRLİNİN UMUDU PANSİYONLAR DA UMUT VERMİYOR”
Bodrum’da kahvaltı vermeyen pansiyonlardaki oda fiyatlarının bile günlük 1500 liralara ulaştığını kaydeden Polatoğlu, “Bir aile gelip bir pansiyon odasına sıkışıp tatilini yapabilir ancak günde iki öğün yeseler yeniden maliyet önemli oranlara çıkabilir. Bir hamburger menü bile ortalama 100 liradan satılıyor” diye konuştu.
Polatoğlu, Bodrum üzere tanınan tatil beldelerindeki yazlıkların da cep yaktığını aktararak, “Yeri, bölgesine ve pozisyonuna nazaran fiyatları değişse de ortalama kalitede bir yazlığın dönem sürecinde aylık bedeli 40 bin lirayı buluyor” tabirlerini kullandı.
“DAHA EKONOMİK TATİL İSTEYEN EYLÜL-EKİM-KASIMA REZERVASYON YAPSIN”
Durum bu türlü olunca akıllara “peki Türkler hiç mi tatil yapamayacak” sorusu geliyor.
Polatoğlu’na nazaran daha ekonomik bir tatil yapmak isteyenler için de formül bulunabilir.
Turizmci Polatoğlu’nun bu husustaki görüşü ise fiyatların düştüğü eylül-ekim-kasım aylarını tercih edenler için şimdiden rezervasyon yapmaları istikametinde.
Ancak bu ayları tercih edenlerin iş ve aile durumunun buna uygun olması lazım.
Çünkü okulların açık olduğu bu aylar bilhassa çocuklu ailelerce tercih edilmiyor.
“ÜLKEDE TURİZM UYGUNSA SIRADAN BEŞERLER İÇİN O YIL TURİZM KÖTÜDÜR”
Polatoğlu’na nazaran turizmde fiyatların yüksek olmasının bir nedeni de ülkedeki pahalılık dışında dış turizmin şu an için düzgün olması.
Turizmde kolay bir denklem olduğunu kaydeden Polatoğlu, şunları kaydetti:
“Türkiye’de turizm düzgünse yani çok yabancı turist geliyorsa fiyatlar yükseleceğinden o yıl orta ve dar gelirliler Türkler için turizm makûs gidiyordur. Bu dünyanın her yerinde böyledir. Örneğin Yunanistan’da turizmde fiyatlar geçen seneye nazaran yüzde 25-30 arttığından ve daha çok yabancı turist geldiğinden orta gelirli bir Yunanlı aile de bu yıl ülkesinde tatili daha değerli yapacak.”
“İNSANLAR YAZLIĞI OLAN YAKINLARININ KAPISINI DAHA ÇOK ÇALACAK”
Cem Polatoğlu, son olarak yazlıkları olanlara dair bir izlenimini, “Çevremden gözlemlediğim, duyduğum kadarıyla yazlıkçıların bu ortalar telefonları her zamankinden daha çok çalıyor, yakınlarınca hatırları daha fazla soruluyor. Tatile gitme talihi olmayan, yazlığı da olmayanlar en azından bir müddet yazlığı olan akrabalarını ziyaret etmek isteyebilirler. Türk toplumu misafirperverdir lakin malum hayat o kadar değerli ki akrabalık münasebetleri sıkı olan yazlıkçıların da işi zor” kelamlarıyla aktardı.
“GELENLER AZALDI, GELECEKLER DAHA KISA KALACAKLAR”
Türklerin yurtiçinde en çok tercih ettiği vilayetlerin başında bilindiği üzere Muğla ve Aydın bölgesi geliyor.
Güney Ege Turizm Otelciler Birliği Lideri Mustafa Deliveli, geçen Ramazan Bayramı’nda Türk turist sayısının geçmiş yıllara nazaran daha az olduğunu söz etti.
Bundan sonraki sürece dair beklentinin gelişlerin süreceği lakin Türk turistlerin kalış müddetlerinin azalacağını lisana getiren Deliveli, “Eskiden gelen bir hafta kalıyordu bundan sonra gelenler 3-4 gün kalacak” dedi.
Deliveli, erken rezervasyon yaptıranların tatillerini yapmakta sorun yaşamayacağını lakin tatilini yeni planlayanların artan fiyatlar karşısında planlama yapmakta zorlanacağını kaydetti.
“OTELLERİN SARFİYATI ARTTI, TURİST SAYISI YÜKSELSE BİLE KARLILIK DÜŞECEK”
Pahalılığın otellerin masraflarını epey artırdığını vurgulayan Deliveli, “Bir konuğun maliyeti 25-30 avrolara çıktı. Turist sayısı olarak 2019’un yüzde 80 oranlarına ulaşsak bile kar oranımızın 2019’un çok daha altında olacağını düşünüyorum” diyerek kelamlarını tamamladı.
“ERKEN REZERVASYON YAPTIRANLAR TATİLİNİ YAPTI, GERİ KALANIN BÜYÜK KISMINA GEÇMİŞ OLSUN”
Bodrum’da otel işletmeciliği yapan Sedat Balıkçı da “Türkler bu sene tatil yapamayacak mı” sorumuza “Erken rezervasyon yaptıranlar tatilini yaptı, geri kalanın çok büyük kısmına geçmiş olsun” diye yanıt verdi.
“3-4 YILDIZLI OTELLERE VE APARTLARA GİDENLER ÇOK ZORLANACAK”
Balıkçı kısa karşılığının nedeni şöyle anlattı:
4 yıldızlı mütevazi bir otelim var. Biz bile kasım ayından beri üçüncü zammımızı yaptığımız halde yeniden maliyetlere yetmiyor. Siz otomobilinizle kalkıp Bodrum’a gelmeye çalışsanız geçen yıl fullediğiniz deponun bu yılki sayısı 3,5 katını ödeyeceksiniz. Geçen yıl Hatay’dan ziyaretime gelen bir akrabam otobüse 150 lira öderken şu an 650 lira. Alışılmış ki durumu güzel olan yahut paradan para kazananlar için bir sıkıntı yok. Onlar tekrar gidip 5 yıldızlı otellerde tatilini yapacak. Ancak fiyatlı çalışan yahut orta gelirli tatilci kesiti yani bilhassa 3 ve 4 yıldızlara ya da apartlara gelen beşerler çok zorlanacak, tatile gelemeyecek.
“TURİZM, 2021 İLE KIYASLANIRSA UYGUN, 2019 KIYASLAYINCA DÜZGÜN DEĞİL”
Balıkçı, turizmin bu dönem çok güzel olduğu istikametindeki yorumların da gerçeği yansıtmadığını öne sürerek “Yurtdışından da beklenen sayıda turist gelmiyor. Artık kalkıp 2022’yi 2021 ile kıyaslarsanız ‘evet turizm coştu’ diyebiliriz. Lakin 2019 ile kıyaslarsanız hem sayı hem de karlılık olarak gerideyiz. Bu yıl birçok otel işletmecisi kar yapmayı unutsun” değerlendirmesinde bulundu.
