Orman Genel Müdürlüğü’nce yol kenarlarına konan tabelaları okudukça, orman yangınları ile gayrette epey amatör bir yaklaşıma sahip olduğumuzu düşünürüm: “Yaktığın ormanı gözyaşınla söndüremezsin!” Kim, neden, nasıl soruları beynimde peş peşe uçuşsa da bu cümle ile ne denmek istediğini asla anlayamamışımdır!
RİSKİ DEĞİL, KRİZİ YÖNETMEYE ODAKLIYIZ
Güvenlik ve kriz idaresi hususlarında oldukça baş yormuş kalem oynatmış birisi olarak, Türkiye’de kamu idaresinin afet yani kriz idaresine odaklandığını ve risk idaresi kademesini pek de önemsemediğini görürüm. Meğer risk idaresi daha uzun vadeli ve kapsamlı olmasına karşın olumsuz sonuçları ve maliyeti daha azdır. Kriz idaresinin bir başka riski de çabukla yanlış verilecek bir kadro kararlar sonucunda can ve mal kaybının artması mümkünlüğüdür.
Örneğin, yazın gelmesi Türkiye’de orman yangınları kâbusunun da başlaması demektir. Yanan hektarlarca orman ulusal iktisada kayıp olduğu üzere, iklim ve etrafa de ziyan vermektedir. Hele ki yangında can ve mal kayıplarının yaşanması telafisi mümkün olmayan ziyanların da önünü açabilir. Tüm bunların yanında klavye başında bir yangın çıksa da atağa geçsek diye beklediği izlenimi veren “duyar kasıcı” bir küme var ki, aman Allah’ım!
Oysaki yangınla uğraş yalnızca ve yalnızca alanda yapılır. Olayda insan gücü mü, uçak mı, helikopter mi kullanılacağına işinin uzmanı yetkililer karar verebilir.
YANGINLA GAYRET İHALELERİ
Bu yıl, birçok Orman Müdürlüğü, yangınla çaba için hizmet alımı ihaleleri yaptı. Açıkçası, ulaşabildiğim kimi şartnamelerde nasıl bir insan gücü ve donanım istendiğine dair net bir bilgi bulamadım? Sanırım yükleniciler yangın anında gerekli olan donanım ile insan gücünü temin etmekle sorumlular?
Ama dediğim üzere yangınla çaba özel eğitim ve özel donanım gerektiren bir iş.
– Türkiye’de hakikaten bu yeterlilikleri sağlayacak firmalar var mı?
– İnsan gücünü nasıl eğitiyorlar?
– Donanımları neye nazaran temin ediyorlar?
– Nasıl hazır tutuyorlar?
– Donanımları kullanacak olanlar eğitimlerini hangi sıklıkta alıyor?
– Bunları uzman tarafsız ünite olarak kim denetliyor?
Burada cevaplanması gereken birçok soru var lakin üstte bahsettiğim “duyar kasıcılara” verilen reaksiyonun yarattığı toz duman altında, bu haklı sorularımıza yanıt bulmak da güçleşiyor.
ÇÖZÜM YENİDEN KAMUDA
Diğer ihaleler üzere, Orman Genel Müdürlüğü’nce yapılan bu yangın söndürme hizmet ihalelerinden nasıl bir randıman alındığının ölçüldüğünü sanmıyorum? Esasen eğitimsiz çalışan ve gönüllülerin yangın alanlarına öylece salınmasını da yanlışsız bulmuyorum.
O halde burada yeniden risk idaresi devreye giriyor:
İllerde misyonlu olan genel kolluğa bağlı Destek Hazır Kuvvet ve Çevik Kuvvet üniteleri kış devirlerinde orman yangınları ile çaba için eğitilmesi seçeneği kesinlikle düşünülmelidir! İsteyen özel güvenlik işçisi de tıpkı eğitimlerden geçirilmeli ve orman yangınlarına karşı işinin ehli bir vazife gücü her vakit el altında bulundurulmalıdır.
Böylelikle hem yangınlar daha kısa müddette söndürülebilir, hem de eğitimsiz / istekli işçi kaybı üzere risklerin önüne de geçilmiş olur.
Tabii ki asli misyonu yangın söndürmek olmayan genel ve özel kolluk ünitelerine yaptıkları bu ek misyona karşılık gelecek biçimde tatmin edici bir ek fiyat ödenmelidir.
Feramuz Erdin
Feramuz Erdin 1992 -2007 yılları ortasında Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde çeşitli ünitelerde misyon yaptı.
2007-2020 yılları ortasında çok uluslu kurumsal şirketlerde profesyonel güvenlik yöneticiliği vazifelerinde bulundu.
Halen kurumsal ve şahsî güvenlik, acil durum ve kriz idaresi danışmanlığı yapmaktadır.
